Hoe word je een circulaire milieucoördinator?

Hoe kan een milieucoördinator haar of zijn steentje bijdragen aan dat mooie concept van Circulaire Economie? Het gaat immers om een nieuwe vorm van economie, van businessmodellen en van zaken doen, eerder iets dus voor de CEO of voor de Raad van Bestuur, de Aandeelhoudersvergadering? Zij bepalen de productiestrategie, de klantenkeuze, de grote lijnen. En als er één ding kan gezegd worden van Circulaire Economie is dat het effectief een grote lijn is. Moeten de gedreven milieucoördinatoren dan maar met de handen in de zakken aan de zijlijn toekijken hoe de circulaire economie zich ontvouwt? Gelukkig niet. Als coördinator kan je binnen je eigen taken werken aan deelaspecten van Circulaire Economie, kan je andere circulaire bedrijven steunen via aankoop of samenwerking, en kan je het eigen bedrijf adviseren. Vaak zit de beslissingskracht elders, maar de kennis ligt wel degelijk bij de milieuprofessional.

Circulaire Economie is uiteraard een korfbegrip dat vele verschillende concepten omvat:

• circulariteit door materiaalvermijding, via afvalpreventie in het productieproces en via ecodesign. Meer doen met minder en grondstofkosten vermijden;
• circulariteit door levensduurverlenging, in de strijd tegen geprogrammeerde veroudering en met productiemiddelen met een maximale gebruikstijd;
• circulariteit door hergebruik, koop tweedehands en zorg voor een tweedehandse maar duurzame bestemming van eigen producten en materialen;
• circulariteit in materiaalgebruik, via materiaalrecyclage, via aankoop van gerecycleerde grondstoffen en via het bewaken van recycleerbaarheid van eigen gebruikte materialen;
• circulariteit in levenscyclusperspectief, met aandacht voor hidden flows zoals afval, water- en energieverbruik dat verbonden is met de winning van de grondstof in verre landen;
• circulariteit in duurzaam materiaalbeheer met zorg voor het vervangen van eindige, en dus nu al of binnenkort dure grondstoffen;
• circulariteit in ecosysteemdiensten die biodiversiteit en de draagkracht van de natuurlijke omgeving bewaren;
• circulariteit in business modellen, met leasing formules, dematerialisatie en product-dienst combinaties;
• circulariteit in de deeleconomie, het industriële delen onder de vorm van industriële symbiose, delen van materialen, ruimte, water, energie…;
• circulariteit in co-creatie, een stapje verder dan industriële symbiose, met partnerbedrijven of met de klant de eigen productieprocessen afstemmen op minimaal materiaalverlies;
• circulariteit in langdurige klantenrelaties; producent en consument blijven verbonden met elkaar zolang het product in gebruik is en zelfs erna;
• circulariteit als nabijheidseconomie, kleinschalig en op maat van de klant, onderhoud, service, aanpassing en inwisseling. Alles wijst op een lokale economie.

Milieucoördinatoren hebben een heel brede functie. Ze moeten hun bedrijf in het gareel van de wettelijkheid houden, en duurzame technische en organisatorische oplossingen vinden voor alle milieukwesties. Maar hun taak eindigt daar niet bij. Als ze voor Circulaire Economie gaan, doen ze meer dan preventie en recyclage mogelijk maken en hinder bestrijden. Ze moeien zich met raad en daad met de keuze van de grondstoffen, met ecodesign van de producten, zelfs met de aard van de klantenrelaties, de samenwerking met andere bedrijven, de ontwikkeling van het business model en de schaal en ligging van het bedrijf. Je kan beweren dat de milieucoördinator zich met alles bemoeit. En dat is niet overdreven. Circulaire Economie is niet zomaar een milieukwestie, het is een economisch concept dat in alle vezels van het bedrijf doordringt en rechtstreeks de toekomstige stabiliteit van het bedrijf bepaalt. Uiteraard kan een milieucoördinator onmogelijk al dat hooi op zijn enkele vork nemen. Circulaire economie is een groepswerk. Om het te realiseren heb je co-creatie nodig, binnen alle geledingen van het bedrijf en de economie.

Graag meer weten? Lees ook op senTRAL de uitgebreide bijlage Circulaire economie voor milieucoördinatoren.